boeken, boeken, boeken... #1

Twee dagen geleden schreef ik: 'Een lezer van de blog vroeg mij of er - met hulp van lezers van de blog - een lijst samengesteld kan worden van de meest essentiële / beste boeken over Dylan. Ik wil uiteraard wel een poging wagen, maar daarvoor is jouw hulp nodig!
Stuur een lijst met wat volgens jou de 5 (tot 10) beste / meest essentiële boeken over Dylan zijn. Bij ieder boek mag je (niet verplicht) kort aangeven waarom dit volgens jou een essentieel boek is. Alle inzendingen zal ik publiceren op de blog (tenzij je aangeeft dit niet te willen).
Indien er voldoende inzendingen binnenkomen, zal ik een lijst maken van de meest genoemde boeken.
Kortom: je hulp is nodig! klim in de pen! Inzendingen kunnen - binnen een week - naar tom_dylan@hotmail.com'

De eerste bijdrage, van Mark [waarvoor dank], is binnen:

Ha Tom,


om het voortouw te nemen voor je lezersvraag, 5 a 10 beste/essentiele boeken ... best een onmogelijke vraag eigenlijk haha, daarom maar een opsoming van (het begin van) mn dylan-plankje, misschien inspireert het deze of gene.

- Dylan, Bob - Tarantula | Wat valt er over tarantula te zeggen? Dylan's eerste boek, geschreven in 1966, circulerend op kopieen (van kopieen van kopieen), en officieel uitgebracht in 1971. Een ruime 100 blz met tjah, wat? Een soort van prozagedichten, briefachtig van vorm, geschreven door en geadresseerd aan de veelheid aan personages die zn surrealistische nummers halverwege de jaren 60 ook bevolken. Een waaier of wirwar aan associaties, alliteraties, assonanties, een plaat met wel de teksten maar niet de muziek. Niet de teksten maar wel de poetische lading. Niet de poetische lading maar wel dylan. Maar dan anders.

- Dylan, Bob - Kronieken I | Het eerste deel van de zoveel-delige biografie van dylan in zijn eigen woorden, niet lineair verteld en nee, echt beter leren we dylan er ook niet van kennen. Een biografie die de de platgetreden paden van andere biografieen grotendeels links laat liggen en vooral focust op onderbelichte gebieden. Ik weet niet goed wat ik met dit boek moet, het geeft een first-person-view en toch ook niet, misschien is het boek meer beschrijving dan kunstwerk en had ik van dylan een kunstwerk verwacht, grillig dan ook a la tarantula, terwijl ik bij andere schrijvers beschrijving prima vind. Misschien is het ook dat zjin toon mist, de vertaling is het net niet: geen dylan-ritme, geen dylan-intonatie.

- Dylan, Bob - Liedteksten 1962-1973 & 1974-2001 | Precies wat het zegt, alle teksten van (bijna) alle lyrics geschreven in de periode 1962-2001, zowel in het originele engels als in vertaling. De vertaling is leuk om soms een eigenzinnige interpretatie te lezen, maar ook niet meer dan dat. Interessanter is om te zien hoe dylans woorden op papier ook op papier interactie met elkaar aangaat, hoe zijn woorden en regels rollen en tollen, letters en lettergrepen over elkaar heen buitelen. In een song verdwijn ik vaak in de muziek, in de beklemtoning van dylan, in hoe hij het nummer brengt, hier speelt dat niet (of althans, minder, dylan blijft door de woorden zingen, het is me onmogelijk om bv it's alright ma te lezen zonder dylans specifieke dictie/frasering). Ook is in tekst goed te zien hoe ingenieus/efficient nummers zijn opgebouwd, hoe bepaalde motieven kruislings door verschillende coupletten zijn geweven. Dylan als tekstueel vakman ja.

- Heylin, Clinton - Revolution in the air & Behind the shades | Heylin is een schrijver die je moet liggen. De een vind hem een arrogante aansteller, snerend op collega-dylan-schrijvers die volgens hem ongeinformeerde en ongeinspireerde prutsers zijn, en haakt daarom van heylin af omdat hij te dicht op de tekst zit, maar de ander leest daar doorheen en vind in heylin een schat aan materiaal wat anderen inderdaad niet coveren, en dat alles tussen het tieren door, leesbaar en droog-humoristisch opgeschreven, met schwung en in de formulering aanhakend bij citaten en regels uit nummers van dylan, wat een soort inherente herhkenbaarheid geeft aan heylin's schrijven. In deze twee boeken schrijft heylin bij haast elk van de meer dan 500 dylansongs uit de periode 1961-2001 een stukje, soms enige regels, soms bladzijden lang, over ontstaan, opname-sessie en context van het nummer binnen een album of binnen de tijd waarin het geschreven werd. Een soort mini-biografietjes met de songs als hoofdpersoon, soms ook als kapstok om een bepaalde insteek van dat nuimmer binnen het album of dylans oevre te geven, en steeds gekruid met heylin's eigen, soms stevige, opinie.

- Heylin, Clinton - Behind the shades, take two | De "verouderde" versie van heylin's magnum opus over dylan. Een biografie die zich sterk richt op de mens achter dylan's werk. Wat deed ylan toen en toen, waar kwam hij vandaan, waar gaat hij naartoe, wat is de link tussen dylans dagelijkse handel en wandel en zijn werk als een vand e grootste kunstenaars vand e 21ste eeuw? De biografische gerichtheid is wel de main-focus van het boek, het laat honderden dylan-kenenrs, vrienden en bekenden van de beste man aan het woord, soms kritisch, soms lyrisch, maar altijd vol respect voor de man die al die nummers op zijn eigen onnavolgbare manier (hoewel staande in een jaren/eeuwenlange traditie) toch maar maakte en naar zijn hand wist te zetten. Soms vind ik dit boek teveel focusen op het contingente, eigenzinnige van dylan en te weinig op zijn werk, soms is een stukje human-interest of achtergrond bij dit of dat verademend - zijn bij een kunstwerk de wortels van het kunstwerk in het leven van de kunstenaar van belang, of gaat het om het kunstwerk als resultaat, ongeacht de particuliere aanleiding? Gaat het erom of en hoe dylan er al dan niet slaagt om van iets specifieks iets universeels te maken, en omgekeerd. En hoe staat zijn werk in een bepaalde traditie? Zijdelings komen dit soort vragen soms aan bod, maar vaker ligt de focus frontaal op dylan de man, maar tussen de visie van heylin door en alle gegevens en informatie die hij verstrekt, kan de lezer zelf dit soort vragen en antwoorden bedenken en invullen, zelf een interprwetatie geven aan dit of dat en ebdenken hoe de verhouding ligt tussen dylan de man en dyan's werk.

- Wilentz, Sean - Bob Dylan in America | Nog niet gelezen, want enkel digitaal en vooralsnog geen e-reader, maar wat ik ervan gehoord hebt biedt dit boek juist waar ik Heylin's shades tekort in vind schieten, namelijk een benadering van dylan's afzonderlijke werken binnen dylan's oeuvre en hoe dit dit zich weer verhoudt tot de context waarbinnen dit werk bestaat, zowel qua tijd van ontstaan als in welke culturele roots het werk wortelt. Het is deze context die relief en houvast geeft, die het mogelijk maakt om dit of dat scherp(er) te zien, helder(der) te horen, en, wat is de wisselwerking tussen zijn werk en de (primair) amerikaanse cultuur? Vragen die dylan's werk plaatsen in een brede onderstroomt.

- Roefflaer, Patrick - Bob Dylan in de studio - Zoals heylin in Rita en Bts vooral biografietjes van dylan's nummers schrijft en de achtergronden en aanleidingen daarbij, soms context, daar zoomt roefflaer uit tot studio-niveau, en brengt hij het biografische verhaal van elke plaat van dylan. Wie waren er bij de opnamen van een bepaalde plaat aanwezig, hoeveel takes vroeg dit of dat nummer, waar is het opgenomen en wanneer, hoe gignen de opnamen eraan toe, wat zjin de herinenringen en verhalen van hen die bij het maken van die platen betrokken waren. Roefflaer laat - gebalnceerd - iedereen aan het woord die iets te zeggen heeft over dylan's studiopraktijken, hoe het is om met dylan te werken. In grote lijnen vertelt het boek het verhaal van elke dylan-plaat, en soms de context waarbinnen die plaat ontstond en waarom bepaalde keuzes wel of niet gemaakt zijn, van het bespelen van welke instrumenten wel of niet, welke takes wel of niet, tot in welke mix en vorm een plaat uiteindelijk ademt en hoe dat zo gekomen is. Er zijn meer boeken die dylan's studio-sessies nauwkeurig weten te noemen, maar er zijn weinig boeken van die aard die het zo leesbaar vertellen als deze.

- Irwin, Colin - Bob Dylan, highway 61 revisited - In wezen is dit boek een combinatie tussen de aanpak van heylin en die van roefflaer, een grondige exploratie van de nummers van dylan van met name het album H61R, in welke context die nummers staan, waar ze op gebasseerd zijn, door wie en wat dylan zich heeft laten inspireren, maar ook wie waren er in de studio aanwezig, hoe kwam de plaat tot stand, en de verhouding van dit alles met een dylan op dat moment op de toppen van zijn creatieve kunnen. En, wat was de consequentie van H61R, hoe draaide het muziek om zijn as, welk effect had (en heeft) de plaat op het muzikale klimmaat, wat was de reactie erop, hoe is het ingebed geraakt. Het boek is het verhaal van de plaat H61R, maar zoals met elke goede plaat is dat verhaal meer en groter dan de plaat zelf, het is ook de achtergronden, de voorgronden en zo mogelijk de zijgronden. Het boek vertelt zo goed als alle feiten en toch blijft het gevoel knagen dat het boek iets mist, dat het dieper had kunnen zijn, meer diepgang; het raadsel van de kwaliteit van de plaat blijft kagen, want hoeveel er ook over wordt verteld, het enigma ervan blijft bestaan - maar dan,d at van een boek vragen is het onmogelijke vragen, een groot kunstwerk laat zich niet oplossen, verklaren, tot in de diepste vezels kennen, en als toch, dan is er altijd meer, dieper, breder, enz. Zei dylan zelf niet over deze plaat: i'm never gonna make a record better than that one - it's just too good. there's a lot of stuff on there I would listen to ... Zo is het maar net, de plaat is een levend ding, beweging, en beweging laat zich niet vastleggen, beweging moet men draaien.

Macrus, Greil - Like a rolling stone | Een drumslag, en de rest, as they say, is history. Maar zo makkelijk maakt dit boek zich er niet vanaf. Het vertelt het verhaal van dylan's bekendste?, meest-meeslepende? song tot dusverre, en hoe beter het evrhaal van die song te vertellend an door die song als kapstok te laten fungeren van alle verhalen die er rond die song de ronde doen. Van kooper's onbedoelde, maar ingespireerde organ-parts, tot de omschakeling van een walsje tot iets dat rockt, van interpretaties wie wie is in het nummer tot dat dat er eigenlijk niet toe doet, hoe LARS dylan definitief op de kaart zette en een nieuw era in de muziek inluidde - het verhaal van een nummer, een plaat, een legende.

Boeken, boeken, boeken, tijd om een plaat uit de kast te halen en te draaien, de rest van het boekenverhaal volgt later,

Mark

Geen opmerkingen: