Dylan kort #753 (Het is Halloween... Ik heb mijn Bob-Dylan-masker op...)

Vandaag 47 jaar geleden gaf Dylan een concert in The Philharmonic hall in New York. Dit concert is officieel uitgebracht als deel 6 van The Bootleg series.
Bij het stuk ga maar nooit meer... heb ik net een nieuwe reactie geplaatst, een reactie die ik via de e-mail heb ontvangen. het gaat om een brief die naar de redactie van Trouw is gegaan.
Helaas was ik vandaag te laat thuis om nog de Trouw van vandaag te kunnen kopen. Ik heb wel even op de website van Trouw gekeken, daar zie ik dat er in ieder geval één ingezonden brief n.a.v. Dros' stuk in Trouw van afgelopen zaterdag is geplaatst. Maar aangezien ik geen abonnement heb, kan ik de ingezonden brief niet online lezen. Is er iemand die Trouw van vandaag heeft gezien?
Op het internet vond ik nog twee stukken over Dylans optreden in Rotterdam, zie hier en hier.
In de nieuwe Uncut een fotoreportage over The Rolling Thunder Revue. Ik heb de nieuwe Uncut nog niet gezien, kan er dus nog geen oordeel over geven.
Dank voor het compliment Josse! Er is ook een Spaanse versie van deze EP. De voorkant van de hoes van de Spaanse EP is identiek aan die van de Franse EP. De achterkanten van de Spaanse en Franse persingen van deze EP zijn echter niet identiek. Dit terzijde. De foto die op de voorzijde van deze EP prijkt - schitterende foto - is ook te vinden op de voorzijde van de Europese persingen van Greatest hits, maar dan gespiegeld, iets anders gesneden en met een andere kleur op de achtergrond.
Dylan & band spelen vanavond in Hamburg.

Dylan kort #752

'Now the wintertime is coming
The windows are filled with frost'

setlist 29 oktober: Leopard-skin pill-box hat* / It's all over now, baby blue* / Things have changed* / Mississippi* / Summer days / The Lonesome death of Hattie Carroll / Ballad of Hollis Brown / Desolation row / Highway 61 revisited / Nettie Moore / Thunder on the mountain / Ballad of a thin man / All along the watchtower / Like a rolling stone
* = Mark Knopfler op gitaar

N.a.v. het stuk ga maar nooit meer..., hieronder, ontving ik onderstaande e-mail van Tjeerd (waarvoor dank):

Tom,

Maak je niet te kwaad, het verhaal zegt meer over de journalist dan over Dylan of de anderen die hij noemt. Lodewijk is bijna vijftig, bang oud te worden en voelt zijn uiterste houdbaarheidsdatum naderen. Dylan is blijkbaar een afschrikwekkend voorbeeld voor hem, maar Lodewijk vergist zich volledig. De afschrikwekkende voorbeelden zouden de mensen moeten zijn die wel zijn gestopt met produceren en geestelijk zijn gaan rentenieren. Kopje koffie en borrel bij de buren en familie, de toestand in de buurt bespreken, eerste half uur van Pauw en Witteman bekijken om bij te houden wat er in de wereld gebeurt, op tijd naar bed en tezijnertijd kleiner gaan wonen want de kinderen zijn uit huis. Ideaalbeeld voor velen, waaronder misschien Lodewijk, maar gelukkig niet voor iedereen.

Ook Freek de Jonge, een ander cultuuricoon, krijgt regelmatig te horen dat hij moet stoppen omdat het helemaal niets meer is. Ook dat is onterecht. Freek zegt dat hij doorgaat omdat het allemaal nog zo leuk is en omdat hij nog steeds ambitieus is: hij vindt, zeker in vergelijking met zijn, ook jongere, collega's, dat hij nog steeds wat te vertellen heeft en de cabaretkunst verder kan brengen. Hij wil die jonge jongens nog steeds afbluffen. En omdat hij het nog zo leuk vindt en ambitieus is maakt hij nog steeds prachtige theaterprogramma's, ga maar eens kijken. Hetzelfde geldt voor Dylan. Zijn concert, ik was erbij, was uitstekend (het geluid de eerste vier nummers abominabel). Hij had er duidelijk plezier in en was gedreven, wat vooral uit zijn venijnige mondharmonicaspel en kleine dansjes bleek. Zijn plezier en ambitie hoor je ook terug in de muziek die hij afgelopen vijftien jaar op cd heeft gezet: Modern times en Time Out of Mind zijn briljant. Jammer dat Lodewijk en zijn vrouw die albums niet kennen.

Ter nuancering van dit alles: ik geloof dat Dylan en De Jonge rond hun vijftigste niet hun sterkste werk maakten. Het was niet slecht, maar een aantal jaren later kwamen beiden pas weer goed op stoom. Ik voorspel je, over tien jaar, als hij de vijftig ruim gepasseerd is, zal ook Lodewijk weer prachtige, originele verhalen schrijven waarbij hij de mening van zijn vrouw niet meer nodig zal hebben.

Tjeerd

Verder heb ik begrepen dat er in ieder geval één brief richting de redactie van Trouw is gegaan.
Het verhaal van Anneke, ze ontmoette Dylan maar liefst drie keer in de afgelopen twintig jaren, kun je hier lezen. Voor een stuk over haar ontmoeting met Dylan in 1992, zie het boek Encounters with Bob Dylan; If you see him, say hello van Tracy Johnson (Humble press, 2000).
Afgelopen week heb ik de film Walk the line - over Johnny Cash - opgenomen. Afgelopen donderdag heb ik het eerste deel gekeken, gisteravond het laatste deel. In deze film is een fragment van Dylans 'Highway 61 revisited' te horen. Verder valt Dylans naam & zingen 'Johnny Cash' en 'June Carter' Dylans 'It ain't me babe'.

ga maar nooit meer...

Tom, vandaag zeker Trouw kopen: er staat een pagina groot artikel in (met nog een pagina met een mooie foto van Bob) met als titel "Van ophouden weten". Ik heb het nog niet gelezen, maar het ziet er interessant uit. Aankondiging op de voorpagina: "Bob, alsjeblieft: stop". Tjeerd

Na het ontvangen van bovenstaande e-mail, vanochtend, ben ik gelijk op mijn fiets gesprongen om Trouw van vandaag te kopen. Trouw is een goede krant & ik kan het weten, ik heb jarenlang een abonnement gehad op Trouw. Daar denk ik aan terwijl ik veel te snel de pedalen rond laat gaan. Terwijl ik hijgend van de krachtsinspanning mijn fiets parkeer voor de boekwinkel, zie ik de parkeerwacht bonnen uitdelen. Ik heb nog getwijfeld of ik niet toch met de auto zou gaan.
In het krantenrek voor de winkel zie ik Trouw liggen & inderdaad op de voorpagina 'Bob, alsjeblieft: Stop!' met daaronder een foto van Dylan. Dat 'Bob, alsjeblieft: Stop!' zal wel ironisch zijn. Trouw is een goede krant, geen krant die oude koeien uit de sloot haalt. En de onzinnige discussie over een goed moment voor Dylan om te stoppen met optreden, is al tot in uit den treuren gevoerd op het forum van Expecting rain en elders. Ik schrijf bewust 'onzinnige' discussie, aangezien het heel simpel is: wanneer je Dylans huidige stem niet meer te pruimen vindt, ga je niet meer naar de concerten. Einde discussie.
Met Trouw in mijn handen loop ik de winkel in om af te rekenen (€2,80). De medewerker achter de toonbank - ook een liefhebber van Dylans muziek - bekijkt de voorkant van de krant, fronst zijn wenkbrauwen en bromt 'Bob, alsjeblieft: Stop!' waarna een 'pffff' vol afkeuring klinkt.
Eenmaal thuis, ga ik er eens goed voor zitten. Twee pagina's: één pagina tekst, één pagina met daarop de foto van de voorpagina opgeblazen tot posterformaat.
Het artikel is geschreven door Lodewijk Dros, niet Piet Snot, niet de eerste de beste, maar Lodewijk Dros. Dros is - houd je vast, dit moet wel een goed artikel zijn, de 'chef van de redactie Letter&Geest'.
Onder de titel 'Van ophouden weten' begint Dros aan een alinea die ik ergens al vreesde, maar waarvan ik het niet voor mogelijk had gehouden dat het in een kwaliteitskrant als Trouw zou verschijnen: 'Waarom doet hij dit?' zo begint Dros. 'Mijn vrouw schudt haar hoofd. Nummers die ze zelfs achterstevoren afgespeeld nog mee zou kunnen zingen, herkent ze pas na enkele minuten, of zelfs helemaal niet.'
Nou ben ik maar een simpele boerenkinkel, niet door eeuwige trouw verbonden aan een 'chef van de redactie' & zeker niet in staat om achterstevoren afgespeelde nummers van Dylan te herkennen, laat staan dat ik ze zou kunnen meezingen. Ik ben helemaal niks wanneer ik mezelf vergelijk met de onmetelijke Dylan-kennis van mevrouw Dros. Ook ik was in Ahoy', Rotterdam. Ook ik was bij het concert van Bob Dylan & geloof het of niet, van ieder door Dylan gespeeld nummer had ik de titel al genoteerd in een meegebracht aantekenboekje voor Dylan het eerste woord had gezongen. Wat is er mis met mevrouw Dros? Had ze misschien speciaal voor deze avond haar oren chirurgisch laten verstoppen? Lodewijk Dros - chef van de redactie Letter&Geest èn echtgenoot van de met een onmetelijke Dylan-kennis behepte mevrouw Dros - geeft het antwoord niet in zijn artikel.
Dros zeurt nog enkele regels door over het concert, met als vroeg dieptepunt 'Waarom zegt niemand: Bob, iedereen mag je nummers verkrachten, maar jij niet? Stop. Misschien krijg je nog eens de Nobelprijs voor de literatuur, zoals Britse bookmakers begin deze maand nog dachten.' Meer & meer krijg ik de indruk dat Dros - als het om luisteren naar Dylans muziek gaat - wel de klepel... maar niet de klok...
En dan te bedenken dat ik nog niet een kwart van Dros' artikel heb gelezen. Hij kan nog veel goedmaken, hij kan nog tot inkeer komen, hij kan nog uitleggen hoe hij...
Niks daarvan. Dros raaskalt vervolgens alinea na alinea vol over ZZP'ers, Paul Johannes Paulus II, Koninginnen Juliana en Beatrix, Anouk, Vasalis, Kooten & De Bie, Berlusconi, Bassie & Adriaan, enz. enz. enz.
Pas na het lezen van driekwart van het artikel, kom ik Dylan weer tegen: 'Recensies zeggen niet alles [een waar woord!], maar weinige waren afgelopen week echt te spreken over Dylan in Ahoy' [een onwaar woord!]' Vervolgens citeert Dros, ter illustratie, uit slechts één recensie uit een andere krant, welke krant? Dat moet een mede-kwaliteitskrant zijn, toch? Bijna goed. Dros citeert Metro. Niet de Volkskant, niet NRC Handelsblad - welke beide een redelijk positieve recensie van Dylans concert publiceerden - maar Metro. Een verrassende keuze? Wel nee, de recensies in de Volkskrant en NRC Handelsblad passen niet in Dros' straatje.
Nog één van de vier kolommen van dit artikel te gaan. Pfff, het valt niet altijd mee om de krant te lezen. Meer dan de helft van de laatste kolom gaat wederom over van alles behalve Dylan.
Alleen in de laatste paar regels komt Dylan terug. Dros bekent illegaal een filmpje te hebben gemaakt met zijn mobieltje tijdens het concert: Dros de kwajongen. Foei! Laat mevrouw Dros het maar niet horen, ze maakt gehakt van je met al haar Dylan-kennis.
De Dylan-kennis van mevrouw Dros: 'Hij was al nooit de Maria Callas van de popmuziek [dáár is Dylan-kennis voor nodig, wat een inzicht!], maar nu, zegt mijn vrouw, heeft hij het stembereik van Donald Duck.
Zij en ik zijn er niet uit of hij The Times, they are a-changin' ...'Zie ik het goed? Ja, ik zie het goed.
Beste meneer Dros, chef van de redactie Letter&Geest, had mevrouw Dros met al haar Dylan-kennis je stukje even laten nalezen, zij had je zeker kunnen vertellen dat er geen komma tussen 'times' en 'they' moet staan.
Dros gaat verder: '...(uit mijn geboortejaar) heeft gezongen, zij denkt van niet, ik houd de mogelijkheid open dat het een van de onidentificeerbare nummers geweest is.'
Meneer Dros, luister naar mevrouw Dros, Dylan heeft 'The Times they are a-changin'' niet gezongen in Rotterdam.
Dan nog iets, meneer Dros:
Doe me een lol, zorg dat u de volgende keer bent voorbereid voor u naar een Dylan-concert gaat. Of nog beter, ga maar nooit meer, daar zou u mij in ieder geval een enorm plezier mee doen.

Dylan kort #751

setlist 27 oktober: Leopard-skin pill-box hat* / Girl of the north country* / Things have changed* / Tangled up in blue* / The Levee's gonna break* / Love sick / High water (for Charley Patton / Tryin' to get to heaven / Highway 61 revisited / A Hard rain's a-gonna fall / Thunder on the mountain / Ballad of a thin man / All along the watchtower / Like a rolling stone
Alja Spaan was gisteravond te beluisteren op Zaanradio, uiteraard kwam Dylan in die uitzending voorbij. De uitzending is hier terug te beluisteren.
Gisteren heeft Hans een reactie achtergelaten bij mijn stuk over Dylans concert in Rotterdam. Die reactie is zeker de moeite van het lezen waard. Zie hier. (Met dank aan Hans)

Pure Dylan

Naast Dylans reguliere albums, wordt de markt met de regelmaat van de klok overspoelt met compilatie-cd's. Denk maar aan Greatest hits (1, 2 &3), The Best of ... (1 & 2), The Essential..., DYLAN en recentelijk Beyond here lies nothin', om slechts een paar van de meest gangbare compilaties te noemen. Daar is nu Pure Dylan bijgekomen.
Eén van de eigenschappen van een compilatie, is dat het hits dan wel (over-) bekende nummers bevat. In het geval van Dylan kun je wel aannemen dat een compilatie 'Blowin' in the wind', 'The Times they are a-changin'', 'Like a rolling stone', 'Knockin' on heaven's door', 'Hurricane' en 'Things have changed' bevat. Consequentie is dat de koper van al die compilaties uiteindelijk 'Like rolling stone' absurd vaak in de kast heeft staan.
Pure Dylan is een uitzondering, op deze compilatie zul je 'Like a rolling stone' niet vinden, net zomin als één van de andere genoemde titels.
De liner-notes van Hanns Peter Bushoff: 'This CD is not a typical Bob Dylan hits collection. It's a collection of fan favorites and rarely heard songs from basically all stages of Bob Dylan's career.' Dat de zeventien nummers op Pure Dylan allemaal 'fan favorites' zijn, vind ik nogal een boute uitspraak. Niet iedere 'fan' heeft dezelfde favorieten & ieder nummer op deze compilatie zou vervangen kunnen worden door minstens drie andere 'fan favorites'. Dat het om 'rarely hearts songs' gaat, lijkt iets meer in de richting te komen, zeker voor de eigenaar van niet meer dan een compilatie van Dylans werk.
heb je al Dylans reguliere albums in huis, dan is dat 'rarely heard' al een stuk minder op jou van toepassing.
eerst maar even de tracklist van deze cd, om een beter beeld te krijgen van waar we het eigenlijk over hebben (tussen haakjes het album waarom het nummer te vinden is):

1. Trouble in mind (b-kant single, ingekorte versie)
2. Girl from the north country (The Freewheelin' Bob Dylan)
3. Most of the time (Oh mercy)
4. She belongs to me (Bringing it all back home)
5. Billy 1 (Pat Garrett & Billy the kid)
6. Shooting star (Oh mercy)
7. Sugar baby ("Love and theft")
8. You're gonna make me lonesome when you go (Blood on the tracks)
9. Tomorrow night (Good as I been to you)
10. Every grain of sand (Shot of love)
11. Percy's song (Biograph)
12. Born in time (Under the red sky)
13. Boots of Spanish leather (The Times they are a-changin')
14. This dream of you (Together through life)
15. Spanish is the loving tongue (b-kant single)
16. If you see her, say hello (Blood on the tracks)
17. Moonshiner [bonustrack] (Live at the Gaslight, 1962)

Van de zeventien nummers, zijn veertien nummers vrij gemakkelijk te verkrijgen op andere albums. Die drie nummers die overblijven: 'Trouble in mind' is een outtake van Slow train coming & werd in 1979 op de b-kant van een single uitgebracht. De in 1979 uitgebrachte single-versie is echter een edit - een ingekorte versie - van dit nummer. Op Pure Dylan is de volledige, niet ingekorte versie van 'Trouble in mind' te vinden. Dit gezegd hebbende is 'Trouble in mind' ook de reden dat Pure Dylan een absolute 'must have' is.
Cas over 'Trouble in mind': 'Meteen het hoogtepunt van de collectie, en de ook meteen enige reden waarom deze compilatie een must is, want het is de lange versie met extra couplet, geremastered en mogelijk zelfs een nieuwe mix want ik hoor een piano die ik op de single niet kan onderscheiden, en de fade out loopt wat langer door dan op de opname die we er eerder van hadden. Het is niet de eerste keer dat deze lange versie officieel uitgebracht wordt, want een paar jaar geleden zat hij ook in The Collection, je weet wel die online via iTunes aan te schaffen 100+ tracks t.t.v. de release van Modern Times. Maar uiteraard deze release op cd is natuurlijk wel een primeur.'
'Spanish is the loving tongue' is de 'piano-versie' welke op de b-kant van de single 'Watching the river flow' te vinden is. Deze versie werd eerder op de Masterpieces uitgebracht.
Cas over dit nummer op Pure Dylan: '"Spanish is the loving tongue". De B-kant van de single (het zou wat zijn als de versie van het Dylan album was gekozen!). Ik heb deze vergeleken met de geremasterde versie op de 3-cd versie van Masterpieces, en misschien flauw, maar die klinkt toch echt beter. Vergelijk zelf maar.'
Tot slot 'Moonshiner'. In augustus 2005 was bij Starbucks in Amerika de cd Live at the Gaslight 1962 - waar deze opname vanaf komt - te krijgen. In oktober 2005 bracht Humo dit album ook uit. Met een bon uit Humo kon de cd gekocht worden bij een filiaal van de Standaard boekhandel. In 2009 bracht de Volkskrant een boxje uit met daarin negen albums van Dylan uit de jaren zestig, aangevuld met Live at the Gaslight 1962. Bij mijn weten zijn dit de enige drie releases van Live at the Gaslight 1962. Dit album is dus redelijk makkelijk - voor een korte tijd - te verkrijgen geweest in Amerika en België & nog steeds te koop via de webwinkel van de Volkskrant.

De piskijker zal alleen zien dat de portemonnee flink open moet (ik heb 22 euro betaald) voor één nummer: 'Trouble in mind', ik ben wel een piskijker. Echter, die conclusie is niet helemaal fair, Pure Dylan is meer dan alleen 'Trouble in mind' + 16 andere nummers.
Wanneer je de tracklist bekijkt, zie je dat er nummers uit Dylans gehele carrière zijn gekozen. De nummers staan niet in chronologische volgorde maar ogenschijnlijk kriskras door elkaar. Luisterend naar Pure Dylan kan ik zeggen dat het verre van kriskras is. Pure Dylan werkt - in tegenstelling tot veel andere compilaties - niet alleen als een verzameling losse nummers, maar ook als album. En dat is een absolute verdienste van de samensteller(s).
Pure Dylan is uitgebracht voor de Duitse markt, wat de (Duitstalige) sticker op de plastic verpakking nog eens bevestigt. Des te bevreemdender vind ik het dat de liner notes in het Engels zijn.
Pure Dylan zit in een digipack met eenvoudig, maar schitterend artwork. Het boekje is dun, maar ter zake.

Met dank aan Cas voor zijn uitgebreide e-mail over Pure Dylan waaruit ik twee citaten heb geplukt!

een bezeten bloedhond

De recensie links komt uit de Standaard van 21 oktober & ik kan deze recensie hier alleen plaatsen doordat Tommy zo vriendelijk is geweest om 'm voor mij onder een scanner te leggen, waarvoor dank!
De recensie is geschreven door Tom Zonderman & na de eerste zin - 'Nee Mark Knopfler en Bob Dylan stonden niet samen op het podium' - schrijft hij kort over de eerdere samenwerking tussen Knopfler en Dylan op Slow train coming en Infidels. Dit laatste album noemt Zonderman 'een lichtpunt in Dylans kwalijke jaren 1980'. Mag ik daar aan toe voegen dat Infidels welles waar een lichtpunt is, maar verre van het enige lichtpunt in Dylans output in de jaren '80?
Dieptepunt van de recensie is toch wel volgende zin: 'Het gezamenlijk gepende "Blind Willie McTell" is zelfs een van de hoogtepunten uit Dylans back catalogue.' Dat dieptepunt is te vinden in het woord 'gezamenlijk'. [Geen woorden verder aan vuil maken, ik erger me kapot, bij meer woorden ga ik onredelijk worden...]
Iets verder: 'Zelfs zijn [Dylans] stem klonk meer helder en melodieuzer dan een paar jaar geleden.' Zonderman is redelijk positief. In een volgende alinea stipt hij nog even aan dat Dylan tijdens dit concert veel 'recent' werk speelde, om de volgende alinea te beginnen met 'Wie op klassiekers zat te wachten, kreeg ook zijn deel.' Waarbij vooral 'Ballad of a thin man' - aldus Zonderman - er in positieve zin uitsprong. Dylan 'snauwde' tijdens dit nummer 'als een bezeten bloedhond' [mooie typering].
Geen onaardige recensie, al worstel ik nog wat met die laatste twee zinnen: 'Tsja, Dylan is pure kunst, toch? Als hij slecht is, is hij nog beter.'

Dylan kort #750

setlist 26 oktober: Leopard-skin pill-box hat* / It ain't me babe* / Things have changed* / Man in the long black coat / Summer day / Simple twist of fate / High water (for Charley Patton) / A Hard rain's a-gonna fall / Highway 61 revisited / Forgetful heart / Thunder on the mountain / Ballad of a thin man / All along the watchtower / Like a rolling stone // Blowin' in the wind
* = Mark Knopfler op gitaar
Gisteravond 'slechts' de eerste drie nummers met Mark Knopfler. Daarnaast speelde Dylan een encore: 'Blowin' in the wind', het tourdebuut van dit nummer. (Een dag eerder was er al het tourdebuut van 'John Brown')
Tijdens de vijftien tot nog toe gegeven concerten, heeft Dylan inmiddels al 43 verschillende nummers gespeeld. Nummers die tot nog toe slechts één keer gespeeld werden: 'The Lonesome death of Hattie Carroll', 'Cold irons bound', 'Visions of Johanna', 'Nettie Moore', 'Shooting star', 'This wheel's on fire', 'I'll be your baby tonight', 'Jolene', 'Forever young', 'Workingman's blues #2', 'John Brown' en 'Blowin' in the wind'.
Nog 18 concerten te gaan voor de tournee door Europa is afgelopen. Dat is nog een heel eind, er kan nog veel gebeuren...

Voor de nieuwsgierige medemens: gisteravond heb ik eerst Highway 61 revisited gedraaid & daarna niet naar Dont look back gekeken, maar naar 65 revisited - de 'bonus-film' bij de luxe uitgave van Dont look back. Ik vergeet vaak dat die film er ook nog is...

Dylan kort #749

setlist 25 oktober: Leopard-skin pill-box hat* / Don't think twice, it's all right* / Things have changed* / Mississippi* / John Brown* / Spirit on the water / Summer days / Desolation row / Highway 61 revisited / Forgetful heart / Thunder on the mountain / Ballad of a thin man / All along the watchtower / Like a rolling stone
* = Mark Knopfler op gitaar

Het lijkt soms of ik de uitzondering ben, maar ik ben erg blij dat Mark Knopfler tijdens het concert in Rotterdam niet heeft meegespeeld met Dylan & band. Indien ik nog naar een tweede concert zou zijn gegaan, dan had ik dat wel leuk gevonden, voor een paar (twee, drie) nummers, meer ook niet.
Vanavond speelt Dylan in München.
Martin over het concert van afgelopen donderdag (al verplaatst hij het concert naar 2010), hier.

Terwijl dochterlief van een grote kartonnen doos een televisie maakt - de tijd verandert niet alles - dwalen de gedachten af naar de Nederlandse vertaling van Joe Boyds boek White bicycles (Backstage in de sixties; Epo, 2008) met daarin een uitvoerig & goed stuk over Dylans optreden tijdens het Newport Folk Festival in 1965.
Maar ook in dat boek: 'Op de binnenhoes van Dylans elpee Bringin' It All Back Home [sic] zie je zijn [Eric von Schmidt] foto naast die van Sally Grossman.' (blz. 9) Onzin natuurlijk. Allereerst gaat het niet om een foto op de binnenhoes, maar om een foto op de voorzijde van de hoes. Op deze foto staan Sally Grossman en Bob Dylan met om hen heel een aantal platenhoezen, boeken, enz. Eén van die platenhoezen is van een album van Eric von Schmidt. Dat is was anders dan bovenstaand citaat suggereert.
Is dit een fout van de vertaler of van Joe Boyd? Ik weet het niet. Wie heeft de Engelstalige versie van dit boek & kan mij laten weten hoe het daar in staat? (tom_dylan@hotmail.com)

'Mevrouw Tom' moet vanavond werken, ik twijfel nog of ik de dvd Dont look back in de speler schuif - het is véél te lang geleden dat ik die film heb gezien - of dat ik Highway 61 revisited onder de naald legt. En is niet zo lang geleden dat ik Highway 61 revisited heb gehoord, maar het album spookt eigenlijk al de gehele dag door mijn kop.
Ik heb nog even tijd voor ik een keuze moet maken, zoonlief zit nu nog televisie te kijken.

Dylan in het Hebreeuws - door Frits

Dylan in het Hebreeuws

Voordat Bob Dylan Bob Dylan werd, stond hij bij de burgerlijke stand bekend als Robert Allen Zimmerman. Zijn ouders waren joden, en besneden hun eerstgeboren zoon op de achtste dag. Op die dag gaven ze hem ook een joodse naam: Shabtai Zisel ben Avraham. Een mooie naam, die ook een betekenis heeft. In Dylan's zaak een tegenovergestelde van wat het betekent.
Joodse namen zeggen iets over de drager van die namen. Jakob, de tweelingbroer van Esau, heet Jakob omdat hij zijn broer bij de geboorte beet nam bij de hiel. In het Hebreeuws is er een woordspeling tussen 'Jakob' en het Hebreeuwse woord voor 'beetnemen'. Sindsdien is iemand beetnemen iets negatiefs.
De namen van Dylan dan. De “achternaam” 'ben Avraham' is logisch terug te redeneren. Het betekent niets meer dan 'zoon van Abraham', en dat klopt dan weer, want Zimmerman senior heette Abraham. Daar is geen speld tussen te krijgen. Maar die twee andere namen kende ik niet. Ik ben daarom eens op zoek gegaan naar de betekenis.
'Shabtai' is dezelfde naam als 'Sabbetai', het is maar net welke schrijfwijze je wilt hanteren. Sabbetai wordt genoemd in het Bijbelboek Nehemia (Nehemia 8: 7, Nehemia 11: 16). Deze profeet keert met het volk Israël terug uit de ballingschap. Sabbetai is één van de Levieten, die het volk na de terugkeer onderwees in 'de leer'. 'Sabbetai' is afgeleid van 'sabbat', de rustdag.
'Zisel' is een meisjesnaam, en betekent zoiets als 'zoet'. Wanneer je dus de Hebreeuwse naam van Dylan zou vertalen naar het Nederlands, zou je zoiets krijgen als: 'zoete rustdag zoon van Abraham'. Het zegt veel over Dylan, maar misschien juist meer in het spiegelbeeld.
Want zijn eerste naam houdt rust in, terwijl Dylan de laatste vijfentwintig jaar continue on tour is. Niets rust, maar juist altijd bezig. De meisjesnaam zegt misschien iets over Dylan's haat-liefde-verhouding met vrouwen. Drie keer gescheiden, en een veelvoud aan relaties achter de rug. Daar is niets zoets aan. Dat Dylan de zoon is van Abraham, heeft hij willen verdoezelen. Weg met zijn Oost-Europese en joodse roots, tijd voor een Engelse naam: Bob Dylan.
What's in a name? Meer dan je wilt weten, misschien.

Dylan kort #748

Gisteravond geen concert & dus geen setlist. Vanavond speelt Dylan in Mannheim.
Voor de agenda: donderdagavond tussen 7 en 8 uur is Alja Spaan te horen op Zaanradio. Je kunt er gif op innemen dat Dylan dan voorbij komt.
waar gaat het liedje the times they are a changin van bob dylan over? Zo staat het hier.
Mag ik nog even wijzen op de reactie van Hans bij 'zondagmorgen', vooral op de heerlijke vergelijking met de aanschaf van een tosti-apparaat.
En Ben (ook een reactie 'zondagmorgen'), ik zou zeggen: 'welkom' & veel plezier in Genève. Laat even weten hoe het was!
En Cas (reactie bij 'zondagavond') voor het opfrissen van het hoofd door te wijzen naar tennis. 'Tuurlijk is het woord 'love' een getal in de tennis & de recent opgedoken foto van Dylan - o.a. in de Volkskrant bij de recensie van het boek over George Harrison - op de tennisbaan.
En natuurlijk alle overige schrijvers van reacties en e-mails. Allen dank!
Friday records brengt binnenkort het album Songs of the new depression van Bette Midler opnieuw op cd uit. Op dit album zingt Midler samen met Dylan 'Buckets of rain'.

Dylan kort #747

setlist 23 oktober: Leopard-skin pill-box hat* / It ain't me babe* / Blind Willie McTell* / Things have changed* / Spirit on the water / Love sick / The Levee's gonna break / A Hard rain's a-gonna fall / Highway 61 revisited / Tryin' to get to heaven / Thunder on the mountain / Ballad of a thin man / All along the watchtower / Like a rolling stone
* = met gastoptreden van Mark Knopfler

Hoe vaak heb ik het hier geroepen dat ik het niet voor mogelijk hield dat Dylan & Knopfler samen 'Blind Willie McTell' zouden spelen tijdens de huidige tournee. Gisteravond in Oberhausen was het dan tòch zover, Dylan & Knopfler, samen 'Blind Willie McTell'.
Mea culpa.
Arie zat op de eerste rij in Oberhausen en hij laat mij net via de e-mail weten hoe bijzonder dit concert - en vooral 'Blind Willie McTell' - is geweest. Het doet mij goed om dit te lezen, Arie verdient een bijzonder concert met een wel heel bijzonder moment.

Frits heeft zijn Dylan-boek - 'Gisteren is een herinnering' - geschreven. Het manuscript gaat nu naar de uitgever die er een boek van zal maken. Gefeliciteerd, Frits!

Zo langzamerhand begint het weer rustig op het internet te worden. Een speurtocht over het net heeft geen nieuwe recensies van het concert in Rotterdam opgeleverd.
Ik heb wel begrepen dat in het Parool van afgelopen vrijdag een recensie heeft gestaan. Een Parool-lezer heeft deze recensie voor mij uitgeknipt (waarvoor dank!), zodra ik deze recensie gezien heb, zal ik laten weten wat de recensent te melden heeft.








Listen to more The Rolling Thunder Revue at Wolfgang's Vault.

zondagavond

Surfend over het net stuiter ik op de tracklist van Bringing it all back home. De samensteller van de tracklist is blijkbaar niet zo bekend met Dylans muziek, in de tracklist heeft de samensteller namelijk de titel "Medley: Love minus zero / no limit" opgenomen. Dat de samensteller denkt dat het om een medley gaat, is niet moeilijk te verklaren, dat komt door dat schuine streepje. Door dat streepje lijkt het om twee nummers te gaan, te weten 'Love minus zero' en 'No limit'.
Grappig is het wel.
Nog mooier is dat het om een cd gaat, volgens de verkoper uit 1967.
Ik kan het allemaal wel verklaren, maar het staat zo heerlijk knullig.
Ik ben in een goede bui, terwijl ik deze woorden hier neerslinger & iedere keer weer in de lach schiet wanneer ik denk aan die medley & die cd uit 1967, laat ik keer op keer een opname van 'Mr. Tambourine man' van het concert in Sheffield, 1966 door het hok waarin de computer staat schallen. Zo'n tien minuten & enkele seconden beleefd applaus. Gouden tijden.
Dat schuine streepje in 'Love minus zero / no limit' is een uitvinding van latere datum. Wanneer je het label van de eerste Amerikaanse persing van Bringing it all back home bekijkt, staat er

Love minus zero
_________
no limit

wat uiteindelijk gewoon wiskunde is. Die streep tussen 'Love minus zero' en 'no limit' betekent niks anders dan gedeeld door. In de hele titel heeft alleen het woord 'love' niks met wiskunde te maken. Een songtitel als een wiskundige formule (zie afbeelding).

Joseph Hass interview, 16 november 1965:
'Will you sing any of the so-called folk-rock in your concerts here?'
'No, it's not folk-rock, it's just instruments... it's not folk-rock. I call it the mathematical sound, sort of indian music. I can't really explain it.'
San Francisco press conference, 3 december 1965:
'What would you call your music?'
'I would call it... urn... I like to think of it more in terms of vision music... it's mathematical music.'

Het is zondagavond & ik heb mijn twijfels of ik vanavond nog iets anders ga horen dan deze ene opname van 'Mr. Tambourine man' & als het dan wat anders moet worden, dan toch zeker wel 'Love minus zero / no limit', kijken of ik de medley kan vinden.

zondagmorgen

De kop is nog vol roes, flitsen van afgelopen donderdag duiken onaangekondigd in de hersenpan op. Ik slaap onrustig, de indrukken zijn nog te scherp om de slaap te kunnen vatten.
Eén van de grote voordelen van het bijhouden van deze weblog, is dat ik regelmatig zeer vriendelijke e-mails mag ontvangen, zoals onderstaande e-mail van Corry, gisteren ontvangen:


Beste Tom,

Rotterdam 20-10-2011 was mijn allereerste rockconcert, dus ook allereerste Dylan concert. En ik ben toch echt niet meer piepjong, zwaar middelbaar zelfs. Ik hou namelijk niet zo van grote menigtes. Maar ja, Dylan wordt oud en ik dus ook en ik dacht nu of nooit!!! Hoewel volgens mij de heer D het wel eens langer zou kunnen volhouden dan ik. Wat een energie!! Kortom we hebben genoten, mijn man en ik. Toen we Ahoy uitliepen hoorde ik iemand (mijn leeftijd ongeveer) opmerken, dat je toch wel een fanatieke fan moest zijn om dit mooi te vinden. Wist ik gelijk in welke categorie ik kennelijk thuishoor. Ik denk dan: ga dan niet, ik ga toch ook niet naar een concert van Frans Bauer of zo alleen vanwege de naam?
Bovendien wat is mooi? Toen ik zo'n 35-40 jaar geleden Dylanplaten grijs draaide werd mij ook al regelmatig verzocht dat "kattengejank" zachter danwel uit te zetten. Niks nieuws onder de zon dus. Tuurlijk is de stem veranderd en Dylan heeft geen operastem, nooit gehad. Maar er zit iets in die stem dat je grijpt en meeneemt van 1961 tot nu, mij in elk geval. Mijn man geeft de voorkeur aan de Dylan van na 1990.
Was net als jij zeer aangenaam verrast over Mississippi en Blind Willie McTell. Trouwens Workingman's blues had ik ook niet verwacht. En van de harmonicagedeelten ging ik uit m'n dak. Vond het toch al moeilijk om enigszins stil te blijven zitten en degene die voor mij zat had dan ook flink last van mijn been. Ik had na afloop het liefst een heel groot bord omhoog willen houden met "Thank you Bob"erop of zo.
Eén ding staat voor mij vast: ik hou niet van veel mensen bijelkaar, maar als Dylan het volhoudt en nog eens in Nederland komt ga ik zeker weer!!!!
PS! Lees je website trouwens met veel belangstelling. En van dat wat rustiger aandoen, zoals je enige tijd geleden melde, merk ik tot mijn genoegen (nog of niet meer) zoveel.

hartelijke groet,
Corry

Beste Corry,

Dank voor je meer dan enthousiaste mail. Ik herken dat, ik heb ook een hekel, zeg maar gerust een afkeer, van grote menigten. Maar voor Dylan maak ik graag een uitzondering. We hebben inderdaad erg geluk gehad met het concert in Rotterdam, een schitterend concert met een schitterende setlist. Ik ben momenteel bezig met een bericht voor de website waarin o.a. de setlist van gisteravond in Luxemburg komt, een naar mijn smaak mindere setlist dan in Rotterdam.
Dat rustiger aandoen, van een tijdje geleden, had vooral te maken met dat ik naast de uren per dag die in de website gaan zitten, erg druk was met mijn boek dat toen bijna uitkwam (correcties e.d.). Nu het boek daadwerkelijk gepubliceerd is, heb ik weer iets meer tijd en merk ik zelf ook dat ik haast als vanzelf weer veel tijd vind om berichten op de website te zetten.
Nogmaals dank voor je meer dan vriendelijke e-mail.

groet,

Tom

Bij mijn eerder gepubliceerde stuk over het concert in Rotterdam plaatste yapyap een reactie met daarin o.a. 'Mis één ding: de harmonica!' & hij heeft gelijk. In mijn stuk ben ik helemaal voorbij gegaan aan Dylans mondharmonica. Nou zitten er in mijn kop nog wel flitsen van Dylans soms schitterende mondharmonica spel van afgelopen donderdag, maar het zijn flitsen, losgekoppeld van de songtitels waarin ze gespeeld zijn. Hij speelde behoorlijk wat mondharmonica, aanvankelijk wat te hard de zaal ingeslingerd, maar naar mate het concert vorderde werd niet alleen het volume beter afgesteld, ook Dylans spel werd subtieler. Wisselend zochten de harmonicatonen aansluiting bij het ritme van de melodie of blies Dylan juist een tegenmelodie, een solo dwars op de gespeelde melodie.
Eén van de voordelen van Dylans keuze om minder gitaar te spelen & regelmatig achter orgel van te komen om een nummer centre stage te zingen, is niet alleen dat hij zich zichtbaar met zijn gehele lijf inleeft in het te zingen nummer, maar ook de ruimte vindt om te spelen op zijn mondharmonica.

Een stuk over het concert in Antwerpen, op Wouter's road blog.
Een beetje Dylan in een verslag van een boekpresentatie.
Verder lees ik nog ergens op het net dat Hugo Borst iets onaardigs over Dylan heeft gezegd tijdens 'De nacht van de popmuziek'. Nou moet ik bekennen dat ik 'De nacht van de popmuziek' gemist heb & dat ik Hugo Borst zelden tot nooit serieus neem.
Ik heb begrepen dat Music on vinyl, na eerder dit jaar Before the flood en Hard rain opnieuw op vinyl te hebben uitgebracht, op 7 december The Basement tapes opnieuw uitbrengt.

Dylan (bijna) kort #746

setlist 21 oktober: Leopard-skin pill-box hat* / It's all over now, baby blue* / Things have changed* / Tangled up in blue / Honest with me / Make you feel my love / The Levee's gonna break / Desolation row / Highway 61 revisited / Forgetful heart / Thunder on the mountain / Ballad of a thin man / All along the watchtower / Like a rolling stone
* = Mark Knopfler op gitaar.

Goedemorgen.
Gisteravond in Luxemburg mocht Mark Knopfler dus een aantal (3) nummers meespelen. Desalniettemin oogt bovenstaande setlist een stuk minder opmerkelijk dan de setlist van Rotterdam. En ineens realiseer ik me dat ik, in alle hectiek gisteren, helemaal vergeten ben om de setlist van Rotterdam hier te publiceren. Bij deze alsnog, alvorens ik verder ga met de kranten & de berichten op het internet.

setlist 20 oktober: Leopard-skin pill-box hat / It ain't me babe / Things have changed / Mississippi / The Levee's gonna break / A Hard rain's a-gonna fall / High water (for Charley Patton) / Blind Willie McTell / Highway 61 revisited / Workingman's blues #2 / Thunder on the mountain / Ballad of a thin man / All along the watchtower / Like a rolling stone

Vanochtend naar de lokale krantenboer gereden om de Volkskrant, AD en Trouw te kopen, vervolgens een bak koffie ingeschonken, Volume 1 van The Traveling Wilburys opgezet en begonnen met bladeren door een bijna vuistdikke stapel krantenpapier.
Maar voor ik aan de vandaag gekochte kranten begin, eerst NRC Handelsblad van gisteren, tijdens de koopavond, gisteren, gekocht. In de NRC een aardige recensie van het concert in Rotterdam van de hand van Jan Vollaard. Hij begint zijn recensie met 'Nostalgie is een slecht uitgangspunt om naar een concert van Bob Dylan te gaan.' En zo is het maar net. Iets verder is het: 'Met zijn grote staat van dienst en invloedrijk oeuvre heeft Bob Dylan zich het recht verworven om muziek te maken op zijn eigen voorwaarden.' Ik weet niet of een grote staat van dienst voorwaarde is om muziek te maken op de eigen voorwaarden, volgens mij heeft Dylan altijd muziek gemaakt op zijn eigen voorwaarde, ook voor zijn zogenaamde grote staat van dienst. (Heeft hij die grote staat van dienst niet juist verworven doordat hij op zijn eigen voorwaarden muziek maakte?)
Vollaard is positief over het concert & pikt er o.a. 'Mississippi', 'High water' en Blind Willie McTell' uit als positieve uitschieters. Vollaard eindigt met: 'Bob Dylan was in vorm en geeft aan het eind van zijn carrière een verbluffend nieuwe ademtocht aan de muziek die hem groot heeft gemaakt. Alleen bij de dames-wc werd gemopperd door oude meisjes die voor welluidende Knopflermuziek waren gekomen: "Niet om áán te horen!"'
Naast de recensie een aantal regels over de dood van fotograaf Barrie Feinstien, inclusief drie elpeehoezen waaronder Dylans The Times they are a-changin'. De anonieme schrijver schrijft tussen neus & lippen door het album Beggars Banquet toe aan the Beatles...
Tot zover NRC.
Boven op de stapel kranten, vanochtend lag het AD. Hierin niks over het concert, wel over Barry Feinstein. Onder de kop 'Hoezenfotograaf Feinstein overleden' tien regels, meer niet.
Tweede op de stapel is Trouw. Wederom niks over het concert, wel over Feinstein, op bladzijde twee de hoezen van Dylans The Times they are a-changin' en Janis Joplins Pearl onder de foto van Dylan die ook het omslag het boek Real moments siert. Een fragment uit de korte, begeleidende tekst: 'In 1966 mocht hij [Barry Feinstein] mee op de Europese tournee van Bob Dylan. Hij schoot een foto doe iedereen de lust tot beroemd worden zou ontnemen. Dylan zit uitgeblust rokend in een taxi, een scherm tussen hem en de wereld, die hem maar niet met rust laat.'
Tot slot de Volkskrant. Gijsbert Kamer was blijkbaar bij het concert in Rotterdam & onder de kop 'Bob Dylan straalde veel spelplezier uit met recente nummers' heeft hij een redelijk positieve recensie geschreven. Kamer refereert aan de (vergeefse) hoop van fans dat Dylan & Knopfler samen 'Blind Willie McTell' zouden spelen. Kamer: 'Dat gebeurde niet. En het was ook niet nodig, de versie die Dylan van een van zijn mooiste liedjes van de laatste dertig jaar gaf, was zo al fraai genoeg.' Volgens Kamer was Dylan 'donderdag bijzonder goed op dreef.' Tot slot: 'Juist meer recente liedjes als "Mississippi", "High Water (For Charley Patton)" werden goed gespeeld en verstaanbaar gezongen, iets wat bij Dylan de laatste jaren geen zekerheid was. Daarbij vergeleken deed het afsluitende "Like A Rolling Stone" routineus en versleten aan.' Dat 'de laatste jaren geen zekerheid was' irriteert mij, het is een onnodig naschoppen & tendentieus. Jammer, de rest van Kamers recensie is de moeite van het lezen waard.
In dezelfde Volkskrant ruim een halve pagina over de dood van Barry Feinstein. Bij dit stuk van Robert van Gijssel een foto van Dylan uit 1966 (welke gebruikt is voor de hoes van No direction home, de dvd & dubbel-cd) en George Harrison (hoes All things must pass). Van Gijssel vertelt o.a. het verhaal van de foto's voor de hoezen van Beggars banquet en All things must pass. Over Dylan: 'Wereldberoemd werd Feinstein met zijn foto's van Bob Dylan, van wie hij de tourfotograaf was tijdens onder andere Dylans wereldtournee van 1966. Feinstein schoot Dylan die zich achterin een limousine had verschanst, verscholen achter zwarte zonnebril, schijnbaar onaangeraakt door de blikken van fans die aan de buitenkant van het beslagen portierraam geplakt zitten.
Hij fotografeerde Dylan in een lege Royal Albert Hall, tijdens een soundcheck, met opgestoken kraag en weer achter een zonnebril: een meesterwerk dat alles zei over de destijds al ongenaakbare status van de zanger.' enzovoort.
Kortom: vandaag even de Volkskrant kopen.

Het internet: Paul had een aantal dagen geleden een voorspelling gedaan over de setlist in Rotterdam, zijn voorspelling is aardig uitgekomen, zie hier.
Op het forum van Fok luchten mensen hun hart over het concert in Rotterdam.
Op Foxxblok een meer dan aardig stuk over het concert in Rotterdam, zie hier.
Rinie over het concert in Rotterdam, hier.
De plaat en z'n verhaal: 'Like a rolling stone', hier.
Frits over Renaldo and Clara, hier.
Op Wolfgang's Vault zijn opnamen van het concert van 11 november 1975 te beluisteren:








Listen to more The Rolling Thunder Revue at Wolfgang's Vault.

Muziekgek over de dood van Barry Feinstein, hier.
Voor de verzamelaars: in het kader van Record store day zal in Amerika een boxje uitkomen met daarin heruitgaven van vier singles uit de jaren zestig van Dylan, zie hier.

Ik begon dit bericht met 'goedemorgen', inmiddels is het middag. Het is een beetje meer geworden dan 'kort', vandaar het '(bijna)' in de titel boven dit bericht.
Ach ja, zo gaan die dingen.

ingezonden mededeling

Bob Dylan mag dan zelf (wellicht) nooit in Brugge geweest zijn - al weet je zoiets nooit met zekerheid -, dat weerhoudt de Tambourine Men niet om in de Breydelstad op gezette tijden de aandacht op Baaub te vestigen. Na een geslaagd 70ste verjaardagsfeest wordt op zondag 13 november een vervolg aan het feestje gebreid. Op die avond wordt in 't Visioen met een "Roots of Bob Dylan"-avond uitgepakt. Aan Dylans recente passage in Antwerpen kan immers niet zomaar worden voorbijgegaan. Voor één keer staat de typische jazzkroeg volledig in het teken van Bob. De Brugse Dylanoloog Dirk Roose laat er die avond zijn licht schijnen over de blues- en gospelroots van de meester, aangevuld door beeldmateriaal en live muziek van Dylanfans Bart Vlaeminck (eerder al als B. op deze blog te lezen) en diens jonge neefje Thibault Knockaert. Op Dylan staat immers geen enkele leeftijd. De toegang is vrij, het aantal beschikbare plaatsen beperkt. Snel zijn is de boodschap.

Antwerpen & Rotterdam: twee e-mails

Hoi Tom

Jaloers ben ik, stik-jaloers. ‘Mississippi’ én ‘Blind Willie McTell’ en ‘High Water’. Wat had ik dat graag gehoord!

Wij hebben dat laatste nummer ook gekregen in Antwerpen en het was meteen het hoogtepunt van de avond voor mij. Op de voet gevolgd weliswaar door ‘Can’t Wait’ en ‘Not Dark Yet’. Maar ‘Blind Willie McTell’… en ‘Mississippi’… Ach.

Het verwondert me wel dat je ook ‘Hard Rain’ bij de hoogtepunten noemt. In Antwerpen was de uitvoering beschamend slecht. Dylan gebruikte de gevreesde ping-pong techniek, waarbij hij om en om lettergrepen beklemtoonde. En zijn duet met Charlie Sexton zorgde voor een verbijsterde uitdrukking op het gelaat van de gitarist. Een dieptepunt.

Het geluid stond ook veel slechter afgeregeld tijdens de set van Dylan dan die van Knopfler. De instrumenten en zang zaten veel dichter op mekaar zodat er minder definitie was van de afzonderlijke klanken. Dat kan geen toeval zijn.

Ook in Antwerpen verlieten her en der wat mensen hun plaats na een nummer of zes. Ze hadden waarschijnlijk er op gerekend dat ze een getrouwe weergave van hun cd’s gingen krijgen. Niet dus.

En we zullen nooit weten of die kerel die zichzelf interessant wou maken door op het podium te springen ons beroofd heeft van een extra nummer als ‘Forever Young’. Jammer dat zo iemand dan ook nog een forum krijgt op de radio om zijn “heldendaad” te komen toelichten. Zielig.

In ieder geval: het was een memorabele avond, met een paar heel mooie momenten. Dan nemen we er de mislukte experimenten maar bij voor lief.

Groeten

Patrick

PS: En dan heb ik ‘Forgetfull Heart’ nog helemaal vergeten te vermelden. Dit had ik helemaal niet verwacht. Erg mooie versie, trouwens.



Hoi Patrick,

Dank voor je mail. Ik kan me voorstellen dat je jaloers bent, zal het je niet inwrijven. Inderdaad een opmerkelijke setlist in Rotterdam. 'Mississippi' was ècht een verrassing. Kort na het concert kwam ik twee bekenden tegen. De eerste, nog voor hij wat anders gezegd had: 'Je hebt gekregen wat je wilde, "Mississippi", mazzelaar. Het lijkt wel of hij het wist', twee minuten later de tweede: 'Je hebt het voor mekaar, allebei de nummers die je wilde "Mississippi" en "Blind Willie McTell", het leek wel of hij je gehoord had.'
Ik voel me een mazzelaar, echt waar.
Goed concert, maar zeker niet het beste dat ik gezien heb (al moet ik natuurlijk niet vergelijken, ieder concert, zeker wanneer er jaren tussen zitten, staat op zich zelf), wel een van de meest opmerkelijke setlists (hoewel 2009 ook hoog scoort met 'Man in the long black coat' & vooral 'Tough mama')

Tsja, het geluid: Knopfler was één grote geluidsbrij waarboven af & toe wat tonen Knopfler-gitaar te horen waren. Bij Dylan wel wat beter, Dylan was over het algemeen goed te verstaan. Geluid was zeker niet optimaal, maar aangenaam. Had van mij een tikkeltje zachter gemogen (word ik oud? Ik word oud!)
Het lijkt wel of de geluidskwaliteit in vergelijking met Antwerpen omgekeerd was in Rotterdam.

Ik had al meerdere positieve verhalen gehoord & gelezen over Antwerpen voor ik naar Rotterdam reed, waardoor ik hoopte op hetzelfde, maar vreesde dat het best wel eens minder zou kunnen worden dan in Antwerpen. Vooral ook omdat er geen rustdag tussen de concerten in Antwerpen & Rotterdam heeft gezeten. Je begrijpt mijn verbazing. Vanaf het moment dat Dylan 'It ain't me babe' inzette (2de nummer), had ik het gevoel dat het opmerkelijk ging worden. Toen hij 'Mississippi' speelde, wist ik het zeker.

De nieuwe versie van 'Blind Willie McTell' vond ik zeer geslaagd, de derde keer dat ik dit nummer live heb mogen horen en veruit de beste versie. De man is zeventig & weet nog steeds de te vroeg oud geworden mopperkont die ik ben tot tranen te roeren, o.a. met deze 'Blind Willie McTell'.

'A Hard rain's a-gonna fall' vond ik erg goed, ik had echt het gevoel dat hij het verhaal leefde, dat hij - zoals ik vaker schrijf - de woorden kauwde, ik heb er geen betere benaming voor dan kauwen.
En 'Ballad of a thin man' vond ik ook echt verrassend goed, ondank (of misschien zelfs wel dankzij) de echo. Luisterend naar de opname uit Lille werkte die echo niet voor mij, maar gisteravond, in de Ahoy' - inclusief goede belichting - werkte het wel.

Ergens op driekwart van het concert realiseerde ik me dat ik regelmatig vergat te klappen, zo werd ik door de muziek in beslag genomen.
Verder viel me op dat Dylan & band tussen de nummers nogal hun tijd namen, veel gepiel op verschillende instrumenten voor daadwerkelijk een nieuw nummer werd ingezet. Overleg misschien? Werd de setlist ter plekke herschreven? Het is giswerk.

Ik heb enorm mazzel gehad, ik besef het mij terdege. Deze dag bestaat dan ook voornamelijk uit herbeleven, fragmenten uit het geheugen opdiepen.

Het spijt mij bijzonder dat je dit concert hebt moeten missen, het zou je van harte gegund zijn. Als alleen maar de tijd een dag terug gezet kon worden. Het is je zo gegund.

groet,

Tom

Rotterdam 20 oktober 2011 - een handvol links (& meer)

Goedemiddag. Na slechts een paar uur te hebben geslapen liep vanmorgen de wekker af, ik had een afspraak met radio 2. Gelijk na het vervullen van die afspraak heb ik mijn stukje geschreven over het concert van gisteravond & inmiddels is er ook een stuk van Frits over het concert bijgekomen (zie de drie berichten hieronder).
Ondertussen heb ik niet stil gezeten - okee ik heb net een uurtje wat slaap in proberen te halen - maar behalve dat uurtje heb ik niet stil gezeten. Op internet is inmiddels het nodige opgedoken:

Fotograaf Barry Feinstein is op 80 jarige leeftijd overleden. Hij maakte o.a. de foto van Dylan die prijkt op de hoes van The Times they are a-changin'. Verder maakte hij vele foto's van Dylan tijdens diens tournees van 1966 & 1974 (zie o.a. de boeken real moments en Early Dylan). In 2008 verscheen het boek Hollywood foto-rhetoric met daarin foto's van Feinstein & teksten van Dylan.
Berichten over de dood van Barry Feinstein hier en hier en hier.

Gisteren meldde ik hier dat de VPRO een oude radio-uitzending online heeft gezet om wat aandacht te besteden aan Dylans optreden in Ahoy', Rotterdam. Inmiddels is het door Allen Stone afgenomen interview met Bob Dylan bijgekomen, zie hier.

Op het net duiken inmiddels hier & daar recensie van het concert van gisteravond op. Zie hier en hier en hier, om er eens drie te noemen. Je mag een gezien / gehoord concert mooi en niet mooi vinden. Ieder zijn mening, RTV Rijnmond dient toch wel over de vingers getikt te worden. De tekst gaat over een voormalig (?) Dylan-liefhebber die met At Budokan (opgenomen in 1978) afhaakte. Wat heeft deze mens te melden over een concert in 2011? Ik bedoel, 1978 & 2011, daar gaapt een gat van 33 jaar tussen. Ik hoop dat ik over 33 jaar niet meer met dezelfde stem praat als nu, laat staan zing. Waarom zou Dylan nog dezelfde Dylan als in 1978 moeten zijn? Kom op zeg! Onderaan staan 2 geluidsfragmenten, waarvan ik alleen de tweede heb beluisterd. Het is een montage van negatieve reacties op het concert. Kijk, als je met opnameapparatuur bij de uitgang van Ahoy' gaat staan & vijftig mensen vraagt wat ze van het concert vonden, dan is het niet moeilijk om daar 2 minuten teleurstelling uit samen te stellen. Er had waarschijnlijk ook 2 minuten euforie uit samengesteld kunnen worden, of 2 minuten onverschilligheid. De kunst zou zijn geweest om 2 minuten balans, van alles wat, samen te stellen.
En dan begin ik nog niet eens over 'Hurricane', mensen die tijdens een Dylan-tournee in 2011 beginnen over 'Hurricane' hebben het ècht niet begrepen. Daar valt geen eer aan te halen.
En er is meer, kijk maar hier.
Genoeg van de gevestigde media? Dan zijn er altijd nog de liefhebbers: het verslag van Frits is hier te vinden. Het verslag van Ton staat hier. Ook de moeite van het lezen waard, zijn de berichten op het forum van Expecting rain over het concert in Rotterdam.
En dan is er nog het youtube filmpje (voor hoelang het duurt), zie hier.
Ook de moeite waard: enkele foto's van gisteravond (vergeet niet door te klikken naar berichten 2 en 3)

De Morgen doet het een dag later: Antwerpen, hier. En nogmaals Antwerpen, door een Knopfler-liefhebber, hier.
Tot zover het internet, althans voor dit moment.
Vanochtend de Volkskrant, AD en Trouw gekocht, in geen van de drie kranten is een recensie te vinden. In de Volkskrant wel een interview met Tom Waits. Op de vraag 'Weet je nog wanneer dat was? Je kwam op in Los Angeles, begin jaren zeventig, in de hoogtijdagen van de westcoastrock met groepen als Poco en de Eagles. Je moet toen wel een vreemde gast geweest zijn tussen die gladde countryrock jongens', geeft Waits het antwoord: 'Folkzanger Arlo Guthrie zei ooit: Iedereen die stroomafwaarts van Dylan vist vangt sowieso niks. (Maakt wanhopig hengelend gebaar:) Na Bob viel er niks te halen.
Iedereen praatte op je in dat je je moest aanpassen, maar in de kunst telt maar één ding - en dat is dat je je eigen stem vindt. Dat is moeilijk als je zo jong bent. Ik herinner me dat mijn vrienden dachten dat er iets mis met me was, omdat ik naar Frank Sinatra luisterende toe [sic] ik 16 was.'
Liefhebbers doen er overigens verstandig aan de Volkskrant van vandaag op de kop te tikken, een aardig interview met een aantal mooie foto's.

Rotterdam 20 oktober 2011 - door Frits

Bob Dylan in Ahoy 2011

Een merkwaardige dag. Amersfoort is de eerste halte van mijn tocht naar Ahoy, om daar Bob Dylan en Mark Knopfler te zien. Tijdens die eerste etappe lees ik dat kolonel Kadaffi is omgebracht door de nieuwe machthebbers van Libië. I used to care, zong Dylan 's avonds, but things have changed.
Deel twee van de tour ging van Amersfoort naar Amsterdam. Samen met broer Maarten en vriend Kees, onderweg pratend over Dylan en luisterend naar de bootleg van HMH 2009. Op naar Mark Knopfler, die het eerste gedeelte van de avond voor zijn rekening zou nemen.
Ondanks dat we redelijk op tijd waren vertrokken, kwamen we te laat bij Knopfler. Hij begon precies op tijd, iets wat we niet gewend zijn van buitenlandse artiesten. Onze verwachtingen waren hoog gespannen voor Knopfler, gezien de filmpjes die circuleren op YouTube. Er zou mooie muziek kunnen komen.
Niets bleek minder waar. Pas bij Knopflers toegift begon de band op tempo te komen. Niet dat zijn set slecht was, of de muziek dramatisch. Het was echter veel te sjiek, te netjes, teveel ingestudeerd, en nergens echt overtuigend.
Na de pauze was het de beurt aan Bob Dylan, niet wetend dat waarschijnlijk op hetzelfde moment fotograaf Barry Feinstein overleed. Die fotograaf maakte de hoesfoto van Dylan's The times they are a-changin'. Geen hommage aan de fotograaf.
Moet er nog iets over het optreden van Dylan worden gezegd? Ik vond het schitterend. Beter dan Mark Knopfler. Ik word daarin min of meer gesteund door Muziek.nl, die schrijft: “[Dylan's] band speelt met meer vuur, drive en passie dan de begeleiders van Knopfler. Na een fikse start met tracks van Blonde on Blonde waarin hij een perfecte versie van Leopard-Skin-Pill-Box deed, ontstond er een weerbarstig luisterspel. Wat meteen opvalt is dat Dylan’s stem, toch het punt van kritiek in de laatste jaren, heel wat warmer klinkt dan tijdens zijn laatste tours.”
Om overigens af te sluiten met dat Knopfler's afwezigheid bij de set van Dylan een gemiste kans is. Tjah, het zou leuk zijn geweest als ze samen een lied speelden, maar sommige dingen moeten meer bijzonder zijn dan andere dingen.
De Vlaamse krant De Morgen recenseerde de double-bill van Antwerpen. Waarbij volgens de auteur van het stuk het voorprogramma de hoofdact overtrof. Knopfler als de superieur van Dylan. Die had overigens wel een goede band, maar de auteur vraagt zich af waarom Dylan niet met pensioen is gegaan.
Zou die Bart Steenhaut wel goed geïnformeerd zijn over Dylan? Zou de Vlaming wel weet hebben van Dylan's overeenkomst met de Opperbevelhebber? Je zou het je bijna afvragen.
Geen toegift, geen extra laatste lied. Tijd dus om naar huis te gaan. Voor ons de laatste etappe van de dag – voor Dylan zit er weer een werkdag op. De volgende avond moet hij naar Luxemburg. Een merkwaardige dag zit erop.

Rotterdam 20 oktober 2011 - radio 2







Bovenstaande uit de radio-uitzending 'De Heer ontwaakt', vanochtend vroeg - héééél vroeg - na drie uurtjes slaap...

Rotterdam 20 oktober 2011 - door Tom

Waar begint een concert? Misschien al wel bij het kopen van de kaarten, of zelfs al bij de aankondiging van een aanstaand concert. Vanaf dat moment begint de spanning zich langzaamaan op te bouwen, tot het moment van de eerste ontlading... 'Good evening ladies and gentleman...'
Nog geen noot gehoord, maar er hangt elektriciteit in de lucht.
Natuurlijk begint hij met 'Leopard-skin pill-box hat' & dan kan het concert nog alle kanten op gaan, hij kan nog vlammen of genadeloos struikelen over zijn poging er wat van te maken. Maar wacht, ik loop te veel vooruit.
Waar begint een concert?
Kwart voor vijf in de middag, ik heb net de auto op de parkeerplaats van Ahoy' Rotterdam gezet, 'mevrouw Tom' & ik eten een broodje. Je hebt rituelen & rituelen. Ik ga altijd met 'mevrouw Tom' naar de concerten van Dylan & als we de tijd hebben, gaan we een beetje vroeg richting concerthal. Broodjes mee, thermoskan koffie. Spanning opbouwen.
We lopen wat rond, mensen kijken, sfeer inzuigen en belanden uiteindelijk aan de zijkant van Ahoy'. Zwarte schotten moeten dat wat we niet mogen zien verbergen. Eén man strekt zich uit, houdt een mobiele telefoon boven de schotten & fotografeert. Iets in mij zegt dat we daar moeten zijn. Het is maar één man, honderden staan voor de deur in de rij.
'You just missed him,' zegt de man, 'he was stretching his legs about fifteen minutes ago. He's in that bus.'
Dylan zit in zijn tourbus, op een meter of vijf van waar wij staan. We kijken tussen de schotten door & kletsen wat met de man die er eerst alleen stond.
Iets na half zes gaat de deur van de bus open. Niemand stapt uit, een vrouw stapt in om er even later weer uit te komen. De deur gaat dicht. Wachten. De man vertelt, ik vertel. Mooie verhalen over eerdere concerten, belevenissen. De deur van de bus blijft dicht. Vijf voor zes. Dylan moet toch een keer uit de bus komen.
'Mevrouw Tom' & ik overleggen. Wat doen we? Blijven wachten in de hoop een glimp op te vangen of toch naar binnen. Het is niet waarschijnlijk dat Dylan voor negen uur de bus uit komt. Dit is zijn huis on the road. Het is koud, het regent zo nu & dan.
Bovendien heb ik eerder die dag aan een medewerkster van de VARA beloofd om de volgende dag in alle vroegte op radio kort verslag te doen van de optredens van Dylan èn Knopfler. Ik moet dus wel naar binnen. Belofte maakt schuld.
'Mevrouw Tom' & ik nemen afscheid van de meer dan vriendelijke man (Thanks for a great conversation, wherever you are) & lopen naar de voorkant van Ahoy'.

We sluiten keurig aan in de rij & daar treffen we H. Het is niet zijn eerste concert, zal ik maar zeggen. Het is altijd goed om H. te spreken. Het is koud, ik knoop mijn jas dicht, de spanning stijgt, ik knoop mijn jas open, maar dat is wel weer koud, ik knoop... enfin, je snapt 'm.
Iets na zes uur gaan de deuren open, langzaam schuifelen we met de rij mee naar binnen.
'Heeft u een camera bij u?'
'Nee, echt niet...'
En doorlopen maar.

Vlak achter de deuren staan mannen met tourboeken: twaalf euro. Het verkochte tourboek is, op een paar pagina's achterin na (met reclame) identiek aan het tourboek dat in april 2009 in Amsterdam werd verkocht. Koffie halen, stoelen zoeken & wachten.

Half acht, Mark Knopfler & band barsten los. Ik doe mijn best om er iets aardigs van te vinden. De man heeft - zoals een plaatser van een reactie op deze blog terecht schreef - zijn sporen wel verdiend. Maar hoezeer ik mijn best ook doe, ik blijf onberoerd. Het beste wat ik over Knopfler & band kan zeggen, is dat ze capabel zijn.
Ergens tussen twee nummers die in mijn oren allemaal uitdoven nog voor ze goed & wel begonnen zijn, blaat Knopfler iets als 'Goodevening Rotterdam, it's great to be here' in de microfoon & op dat moment realiseer ik me hoe fortuinlijk we zijn dat Dylan niet iedere avond dit soort geneuzel zijn publiek in schreeuwt. Het is onzin, het zegt niks.
'Mevrouw Tom' & ik strekken nog even de benen, lopen wat door de Ahoy'. Ergens halverwege Knopflers set zegt 'mevrouw Tom': 'Dit is toch niet héél erg, toch?' en eigenlijk is daar alles wel mee gezegd.
Kwart voor negen, Knopfler is klaar - en masse rennen mensen naar de toiletten & de bar (niet noodzakelijk in die volgorde) terwijl het podium wordt verbouwd.

Iets na negen uur, eindelijk die stem 'Goodevening ladies and gentlemen...' Kom maar op, ik ben er klaar voor.
Het begint allemaal met 'Leopard-skin pill-box hat', daar is niks verrassends aan. Tot nog toe ieder concert van de huidige tournee opende met dit nummer.
Nummer twee, zal wel 'Don't think twice, it's all right' worden, denk ik nog. Dylan hangt zijn gitaar om - de enige keer deze avond - en zet niet 'Don't think twice, it's all right' in, maar 'It ain't me babe'. Die had ik niet zien aankomen. 'Tuurlijk, Dylan speelde het één keer eerder deze tournee, op 9 oktober, maar iets in mij zegt dat de keuze voor 'It ain't me babe' nog wel eens de voorbode voor een bijzondere avond kan worden. Een setlist met verrassingen, het zal toch niet...
Nummer drie: 'Things have changed' & Dylan begint los te komen. Zijn stem buigt, zwiert en vormt de woorden. Geen verrassing, dit nummer. Mooi gezongen uitvoering.
Tijdens het wachten op nummer vier, zeg ik tegen 'mevrouw Tom': 'Zal wel "Tangled up in blue" worden.' Het duurt lang voordat het vierde nummer wordt ingezet, het podium is donker. Is er overleg? Wat is er aan de hand?
En dan, eindelijk beginnen ze. Dit klinkt niet als 'Tangled up in blue'. Dit klinkt als... . Nee, dit kan niet waar zijn. Dit speelt hij niet deze tournee. Wel eerder dit jaar, maar niet nu. Dit kan niet, dit klopt niet, dit...

Every step of the way we walk the line
Your days are numbered, so are mine

Fuck YEAH! Hij speelt 'Mississippi'! Mag ik even dansen? Mag ik even huilen? Laat me maar even, hij speelt 'Mississippi'. En nee, het is niet de beste 'Mississippi' ooit, maar laat me maar even, hij speelt het wel! Dat is voor nu genoeg.
Als het concert hierna inzakt als een plumpudding, is het goed geweest, is het mooi geweest. Hij speelt 'Mississippi', 'Mississippi' waar ik al niet eens meer op had durven hopen.
Ik had eigenlijk maar drie wensen: 'Visions of Johanna', 'Blind Willie McTell' & bovenal 'Mississippi'. Eén van de drie wensen horen is al een geschenk. Laat de plumpudding maar komen.
Maar het concert zakt niet als een plumpudding in elkaar. Met 'Mississippi' begint Dylan aan een pakket van vier 'water-nummers'.
Na 'Mississippi' volgt 'The Levee's gonna break' wat schudt & knalt & niet boven aardig uitstijgt, maar wat geeft het, ik heb net 'Mississippi' gehoord.
Het tweede hoogtepunt van de avond - inderdaad weer water: 'A Hard rain's a-gonna fall'. Dìt is zingen. De man buigt, kauwt & streelt de woorden voor hij ze zijn mond laat verlaten. Hou me vast, droog mijn tranen. Laat me maar. Even.

De man & vrouw naast mij zijn inmiddels vertrokken, blijkbaar is het niet binnen gekomen.
Wachten, volgende nummer. Ik hoor een banjo. Het zal toch niet? Er is maar één nummer met deze banjo: 'High water (for Charley Patton)'. Dylan is 'on a roll', absoluut derde hoogtepunt van de avond. Luister dan! De man vertelt een verhaal.
Ik heb het koud, het zweet staat op mijn rug. Ik ben de vleesgeworden tegenstelling, opgepakt & neergekwakt. Je kunt mij uitwringen. Dylan is 'on a roll', luister maar, zit je goed?
'Blind Willie McTell'. Wat zeg je? Inderdaad 'Blind Willie McTell' in een arrangement dat mij ergens doet denken aan 'Minnie the Moocher' (langzame deel). Dit is de derde keer dat ik de mazzel heb om 'Blind Willie McTell' tijdens een concert te horen & van die drie keer is vanavond veruit de beste. De muziek past perfect, beter dan in eerdere versies & Dylan zingt alsof hij in een juke joint staat. De longen uit zijn lijf, het laatste restje energie dat zijn zeventig jaar oude lijf nog verbergt, lijkt hij te pompen in 'Blind Willie McTell'.

Daarna volgt 'Highway 61 revisited' dat verzandt, niet volledig uit de verf komt. Op de automatische piloot. Dat geeft niet, we hebben al zoveel gehad. Het zelfde geldt min of meer voor 'Thunder on the mountain'. Daarvoor zit nog 'Workingman's blues #2'. Inderdaad, een tourdebuut. Dylan heeft alles al gegeven & hij wringt er nog een tourdebuut uit. De laatste keer dat Dylan dit speelde, was in november 2010. Een aardige versie, het laatste hoogtepunt moet nog komen.
Dat laatste hoogtepunt, Dylan staat wederom midden op het podium & spuugt 'Ballad of a thin man' het publiek in. Dit is puur venijn, bijna beangstigend. 'Mr. Jones' zal het niet breed hebben vanavond. Het nummer wordt 'opgesierd' met echo & het werkt.
Die belichting, kan me niet herinneren dat er eerder tijdens een Dylan-concert zo effectief gebruik is gemaakt van de belichting.
En dan is het op, zo lijkt het. 'All along the watchtower' en 'Like a rolling stone' volgen nog, maar het is op. Dylan & band spelen de nummers, maar de passie is al vergeven, de passie is gestopt in 'Mississippi', 'A Hard rain's a-gonna fall', 'High water (for Charley Patton)', 'Blind Willie McTell' en 'Ballad of a thin man'.

De lichten gaan aan, het is goed geweest. Rond kwart voor elf lopen we Ahoy' uit. De vele kilometers naar huis volgen, langs wegwerkzaamheden & bijna verlaten snelwegen. Om één uur stappen 'mevrouw Tom' & ik ons huis binnen, moe. De kinderen slapen, opa & oma hebben de kinderen al uren eerder in bed gestopt.
'En? Hoe was het?' is de vraag. Daar is geen antwoord van vijf minuten op te geven.
Rond twee uur rol ik mijn bed in, om kwart over zes gaat de wekker af. Het is bijna kwart voor zeven wanneer de telefoon gaat: radio 2. De vraag is hoe het was. Ik heb enkele minuten & dan moet ik ook nog wat over Knopflers concert zeggen.
De presentator komt op de proppen met de oude aanname dat Dylan tijdens concerten vals zingt, dat Dylan niet kan zingen, dat... Ik heb enkele minuten om het recht te breien.
Ik doe mijn best & klets met een slaapdronken kop.
Goedemorgen Nederland. Dylan is geweest & heeft zich gegeven.

Antwerpen 19 oktober 2011 - door B.

Bob-dag begint al 's ochtends vroeg. Gesprek aan de ontbijttafel gaat over de verwachtingen voor vanavond. De rest van de dag lijkt futiel. Niet allen bij ons, zo blijkt. Ook Richie die bij wijze van een verlaat verjaardagsfeest met ons mee naar Antwerpen trekt heeft vandaag enkel Bob aan het hoofd, zo leert de mail. Op weg naar Antwerpen begint in de auto dan ook het dromen over de ideale setlist voor een Bob-avond. Een blik op wat de voorbije concerten in deze tour allemaal passeerde doet vermoeden dat het verhoopte Desolation Row of het oneindig mooie Blind Willie McTell wellicht niet de revue zullen passeren. Dylan lijkt die immers gemiddeld maar om de twee concerten in zijn set op te nemen. Hoewel... is his baawbness niet mister unpredictable bij uitstek? Misschien dan toch???

Uiteindelijk blijken beide nummers niet in de Antwerpse set voor te komen. Wie naar Rotterdam afzakt heeft dus nog een kans...

In plaats daarvan krijgen we bloedmooie versies van Not Dark Yet en Forgetful Heart waarbij de rillingen letterlijk over mijn rug lopen (en lang niet alleen omdat mijn vrouw haar hoofd op dat moment op mijn schouder vlijt en dromerig kijkt!). Meesterlijk! Zo wil ik ook 70 worden, denk ik...

Stond de klank tijdens het voorprogramma van Mark Knopfler en co wat te zacht, maar wel perfect in balans, dan stoor ik me tijdens de set van Dylan geregeld aan de soms ronduit knullige PA-techniek. Bob zelf lijkt zich er niet om te bekommeren. Hij dartelt en danst over het podium, hij krult en kraait, grolt en blaft, giert door zijn harmonica. Een oude hond, een bluesmeester... Americana pur sang, echo's van decennia muziekgeschiedenis in 14 nummers gebald. Wie doet dit na?

Heren op leeftijd bedienen zich wat vaker van orgeltjes dan me lief is. Hier neem ik het er graag voor lief bij, al stoort het ding me tijdens de voorstelling van de band en tijdens A-Hard Rain's Gonna Fall danig.

Wanneer de Grand Finale wordt ingezet en Ballad Of A Thin Man, All Along The Watchtower en Like A Rolling Stone de revue passeren besef ik dat dit alles veel te vroeg voorbij is en dat er wellicht geen encore aankomt. Even wordt het feest verstoord door twee idioten die zichzelf op 30 seconden roem en onverdiende radio-aandacht achteraf trakteren. Bodyguard reageren alert en naar verluidt minzaam. Publieke hoon en een verdiend pak rammel lijken mij beter op hun plek... You Gotta Serve Somebody, denk ik maar.

Op weg naar huis wordt nagekaart. De klankbalans blijkt niet alleen mij te hebben gestoord. Bob lang niet enkel mij te hebben bekoord...

Waarom heeft een jaar zo weinig van die avonden, denk ik wanneer ik onder de wol kruip...

Geniet ervan, vanavond!

B

Antwerpen 19 oktober 2011 - door Senne

Woensdagavond 18u. De spanning wordt me echt te veel. Binnen welgeteld 3 en een half uur maakt de meester zijn opwachting in mijn thuisstad.
Snel mijn vriendin af zetten bij de schoonouders en op naar het sportpaleis. Alleen. Deze dingen moet ik alleen doen. En mijn vriendin? Zij is mee in spanning, maar ze laat me. Daar ben ik dankbaar voor.

Aangekomen in de concerthal snel nog een muntstuk van 3 euro uit mijn zak toveren om een flesje water te kopen. Geen Nacho-kaassnack of krakende chips voor mij. Die horen thuis in een voetbalstadion. Niet in (welliswaar van énorme omvang) culturele centra. Trapje op en mijn plaatsje opzoeken. Naast me zit een aardige dame van middelbare leeftijd met haar man. Fans van het eerste uur zo lijkt me.
De lichten worden gedoofd, meneer Knopfler neemt plaats.

Openingsnummer ‘What it is’ raakt na de gebruikelijke geluidsproblematiek in Ronde 1 toch aardig op gang. De verwachtingen zijn hooggespannen na de geslaagde doortocht bij de buren van de Lotto Arena aan het begin van vorige zomer. De dame naast me knikt goedkeurend terwijl ze door een geïmproviseerde verrekijker de immer timide gitaarvirtuoos aanschouwt. Het flesje water gaat open. Ik neem een slok. Knopfler levert een duplicaat af van zijn set in Parijs, waarin zelfs ‘Sailing to Philadelphia’ niet boven de middelmaat uit lijkt te toornen. Halfkoers zeilt hij verder door de setlist, met enkel ‘Brothers in arms’ als échte uitschieter. Ik denk aan de mensen in Parijs die zelfs dit nummer niet te horen kregen, neem nog een slok en bereid me voor op wat komen gaat. Knopfler neemt afscheid terwijl enkele mensen luidkeels ‘Sultans’ of met nog meer respect ‘Play the Sultans’ beginnen te scanderen. Hoewel het flesje water nog maar voor een kwart gevuld is, besluit ik te blijven zitten.Ik wil van deze avond niets missen.

De lichten doven snel en na de traditionele introductie verschijnt dylan vanachter zijn door menig fan fel bekritiseerde orgel. Verwachte opener ‘Leopard-Skin Pill-box hat’ lijkt de voorbode te worden van wat de avond zal brengen: 14 uptempo nummers in de gekende jazzy-blues sfeer die dylan zich de laatste jaren meester maakte. Voor zowel ‘Love sick’ en ‘Just like Tom Thumb’s blues’ laat dylan het “instrument of torture” verrassend voor wat het is en zet zich heupwiegend achter zijn Micro. Het prachtige ‘Can’t wait’ komt zeer geloofwaardig over door de duistere draai die Dylan er aan weet te geven. De buurvrouw schuifelt heen en weer van nervositeit op de plastieken tribunestoeltjes terwijl de verwachte nummer vijf ‘Summer Days’ wordt ingezet. Dylan waagt zich op glad ijs door terug te vallen op het jazzy-arrangement van eerder op de avond en dat lijkt de dame naast me hem niet in dank af te nemen. Ook de keurige heer die haar vergezelt had m.i. bij voorkeur de hele avond ‘Blowin’ in the wind’ gehoord.

Het volledig uitgeklede ‘Not Dark Yet’ is dé absolute uitschieter van de avond. Een Dylan die tijdens dit nummer bijzonder goed bij stem is, zet volledig naakt en puur het nummer in met de woorden “shadows are falling...”
Hij heeft het sportpaleis in zijn hand en doet de mijne spontaan en ongecontroleerd te trillen. Een heel intens gevoel maakt zich heer en meester over me. Dit is Dylan. In zijn puurtse vorm. En hij lucht een laatste keer zijn hart. De geprojecteerde lichtjes maken het geheel compleet.
Met opvolger ‘High Water’ schudt Dylan de kaarten helemaal door mekaar, maar hij houdt de boek vakkundig in zijn hand. De stilte van daarnet heeft plaatsgemaakt voor handgeklap en ook de, nochtans doorgaans ingetogen, massa op het middenplein laat zich nu meeslepen op het ritme van het snelstromende water. Door de projectie waan ik me even in de Grand Canyon en hoor het rijzende water als het ware op me af stromen.

Joker ‘Hard rain’ wordt niet herkend door de nerveuse dame en dito heer naast me en dat is jammer, aangezien het koppel speciaal voor dit soort nummers naar het sportpaleis was afgezakt. Tijdens ‘Highway’ wordt het hen geheel onverwachts teveel en verdwijnen meneer en mevrouw, ditmaal met de verrekijker om de hals, van het toneel.
Spontaan moet ik aan ‘Visions of Johanna’ denken. “Jewels and binoculars hang from the head of the mule”. Zij zijn overigens niet de enige ezels die tijdens dit nummer de strijd staken. Zimmy laat het gelukkig niet aan zijn ‘Forgetful Heart’ komen en maakt van dit nummer een ware parel.

Zijn harmonica en stem klinken vandaag bijzonder sterk. De man is in vorm en dat laat hij merken wanneer hij heupwiegend en mét een wijde glimlach op het gelaat zijn traditionele eindronde ingaat.
Een erg dansbaar ‘Thunder on the mountain’ blijkt slechts de aanloop naar een massasprint die helaas veel te vroeg in zicht komt. Die spurt wordt ingezet op de welgekende tonen van ‘Ballad of A thin man’ en Dylan verkeert nu op kruissnelheid. De verwachte overwinning komt er met ‘Watchtower’ en ‘Like a Rolling Stone’. Dylan wint met sprekend gemak zijn eigen grote prijs en geniet zichtbaar na van de overwinning. Helaas vindt een enkeling dat ook hij mee op het hoogste schavot moet staan. Zijne hoogheid neemt de prijs echter dankbaar in ontvangst, en als een volleerd topsporter, verdwijnt hij snel achter de donkere coulissen. Tijd voor een ereronde is er niet. De focus is reeds gericht op de volgende wedstrijd. Morgen is het immers de grote prijs van Nederland.

Het flesje water is nog steeds voor een kwart gevuld. Met een krop in de keel is het namelijk moeilijk drinken. Met een gemoedsrust die ik voor het laatst op 22 april 2009 kende, keer ik huistwaarts. Alleen.
Het is nog niet donker. But it’s getting there.

Concert: Dylan, Bob op 22-10-1968 in VPRO studio

Om al vast enigszins in de stemming te komen voor het concert van vanavond, heeft de VPRO een podcast online gezet: een uitzending van 22 oktober 1968, zo staat er. Zie hier.
Bij de datum 22 oktober 1968 gaan bij mij gelijk allerlei bellen rinkelen. Over die tape van de VPRO heb ik geschreven in Bob Dylan in Nederland (1965 - 1978). Zoals ik het heb begrepen, door informatie uit de radio-archieven van de VPRO & een bericht in een oude Hitweek naast elkaar te leggen, is de bewuste tape op 22 oktober 1968 samengesteld en op 25 oktober 1968 uitgezonden. Een deel van deze tape is in de zomer van 2006 door Marc Stakenburg op radio 2 uitgezonden.
(zie blz. 70 t/m 72 van Bob Dylan in Nederland (1965 - 1978).

Met het online zetten van deze uitzending (hulde!), lijkt er weer een puzzelstukje te zijn gevonden.
Nou vergeet het maar! De puzzel is alleen maar ingewikkelder geworden. Dat zit zo: Marc Stakenburg vertelde in 2006 op radio 2 dat hij in de VPRO archieven een tape had gevonden met daarop de tekst 'Concert: Dylan, Bob op 22-10-1968 in VPRO studio'. Deze tape, zo zei hij, bevatte uiteraard geen concert van Dylan in de VPRO-studio, maar wel andere, unieke opnamen. Vervolgens draaide Marc Stakenburg - volgens eigen zeggen - een aantal nummers van deze tape. Die nummers waren achtereenvolgens 'Ramblin' down thru the world', 'Bob Dylan's dream', 'Tomorrow is a long time', 'Bob Dylan's New Orleans rag', 'Masters of war', 'Walls of red wing', 'Hero blues' en 'Who killed Davey Moore?' van Dylans concert van 12 april 1963.
Op de tape die nu online is gezet heb ik - bij het snel doorspoelen van de tape - deze opnamen niet gevonden.

Hoe kan dat? Kletste Marc Stakenburg in 2006 uit zijn nek? Heeft de VPRO nu de verkeerde tape online gezet? Bestond de tape van 22 oktober 1968 uit meer dan het ene uur dat nu online staat?
Ik weet het simpelweg niet, helaas.

Antwerpen & Rotterdam

Setlist 19 oktober: Leopard-skin pill-box hat / Love sick / Just like Tom Thumb's blues / Can't wait / Summer days / Not dark yet / High water (for Charley Patton) / A Hard rain's a-gonna fall / Highway 61 revisited / Forgetful heart / Thunder on the mountain / Ballad of a thin man / All along the watchtower / Like a rolling stone.
Een mooie setlist in Antwerpen & wat ik tot nog toe heb gehoord, moet het een geweldig concert geweest zijn. Het schijnt dat twee mannen een poging hebben gedaan om het podium te beklimmen, één van de twee schijnt het daadwerkelijk gelukt te zijn. Vooral 'Forgetful heart' schijnt er goed geweest te zijn in Antwerpen.
(Recensies zijn meer dan welkom: tom_dylan@hotmail.com)

En dan is het de donderdag waarop Dylan-minnend Nederland naar Rotterdam trekt. Paul kan vanavond helaas niet, maar hij doet wel een gokje naar de setlist. En dan zijn er ook mensen die gedwongen worden om hun moeder vanavond mee te nemen.
Mijn moeder gaat niet mee vanavond, ze zou meer dan welkom zijn geweest om mee te gaan - ik heb namelijk een fantastische moeder - maar ze houdt niet van Dylans muziek & dat is prima, ieder zijn / haar smaak. Zo raar is die gedachte overigens niet. Tijdens Dylans concert in 2009 zat ik naast een vader met zijn dochter & de jongste bezoeker tijdens een Dylan-concert die ik ooit gezien heb, was nog klein genoeg om op de schouders van zijn vader te zitten.
Muziek is al decennia niet meer leeftijdgebonden.
Zoals altijd ga ik vanavond met 'mevrouw Tom'.

De afbeelding bij dit bericht komt, net als gisteren, uit een van de doorgenomen tijdschriften. Over artikelen uit kranten & tijdschriften gesproken: mocht je in de komende dagen in krant of tijdschrift een recensie van Dylans concert in Antwerpen of Rotterdam (of elders) tegenkomen, tip me dan even. Bij voorbaat dank!

Wat hoop je vanavond in Rotterdam te horen & wat denk je vanavond in Rotterdam te horen? Laat het even weten door een reactie te plaatsen.

uurtje later:
Op de website van Het Belang van Limburg staat inmiddels een recensie van gisteravond, zie hier. GVA biedt hetzelfde.
En een recensie om te beluisteren: Studio Brussel (inclusief een telefoontje met de 'podiumbeklimmer').
Frits: 'Dylan in de lage landen (2)'.